بررسی رابطه بین مدیریت بدن و هویت اجتماعی جوانان

با بصری شدن نمادهای منزلت و هویت در مدرنیته متأخر، بدن به محملی برای ابراز هویت و نمادی از شخصیت فرد مبدل گشته است. مراقبت و نظارت بر بدن این امکان را برای افراد فراهم می کند تا روایت مشخصی از هویت خویش را حفظ کنند و آن را در معرض تماشای دیگران قرار دهند. این پژوهش با هدف بررسی رابطه ی بین مدیریت بدن و هویت اجتماعی جوانان صورت گرفته است. به منظور دستیابی به این هدف، مفهوم مدیریت بدن به عنوان متغیر مستقل، خود به سه بعد کنترل وزن برای تناسب اندام، میزان گرایش به جراحی های زیبایی و همچنین میزان استفاده از لوازم آرایشی و بهداشتی تقسیم شد و نمره ی نهایی مدیریت بدن از طریق محاسبه ی مجموع امتیاز فرد در هریک از این ابعاد سه گانه بدست آمد. متغیر وابسته ی هویت اجتماعی نیز به چهار بعد هویت جنسیتی، دینداری، نگرش فرهنگی و هویت ملی تقسیم بندی شد. روش تحقیق در این پژوهش پیمایش و ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه ی دارای قابلیت اعتماد و اعتبار است. جامعه آماری تحقیق، جوانان 18 تا 30 ساله ی شهر ساری در سال 1389 می باشد. حجم نمونه 384 نفر است که با استفاده از فرمول کوکران با روش خوشه ای چندمرحله ای بدست آمده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار spss استفاده شد. برای آزمون فرضیات تحقیق نیز، از آزمون هایt دو نمونه ای مستقل، ضریب همبستگی پیرسون، ضریب اتا؛ و برای آزمون مدل تجربی تحقیق، از رگرسیون گام به گام استفاده شده است. براساس نتایج بدست آمده از محاسبه ی ضریب همبستگی پیرسون، بین مدیریت بدن و هویت اجتماعی جوانان رابطه-ی معنادار وجود دارد. ضریب همبستگی پیرسون محاسبه شده بین مدیریت بدن و هویت جنسیتی معادل 485/0، بین مدیریت بدن و دینداری معادل 325/0-، بین مدیریت بدن و نگرش فرهنگی معادل 546/0 و در نهایت همبستگی پیرسون محاسبه شده بین مدیرت بدن و هویت ملی معادل 416/0- می باشد. ضرایب محاسبه شده در مجموع نشان دهنده ی حمایت داده های تجربی از فرضیات تحقیق می باشد. در مجموع نتایج بدست آمده حاکی از آن است، امروزه تلاش های زیادی از سوی جوانان در باب داشتن ظاهر و بدنی زیبا انجام می گیرد تا از این طریق، هویت متمایزی را که جوانان می خواهند از خود در اجتماع نشان دهند، حاصل شود. بدین سان جستجو برای داشتن چهره و ظاهری زیبا و اندام کامل بیش از آنکه با طرد هویت آنان مرتبط باشد، با پذیرش هویت از سوی آنان همراه است.